De blije knoflook van Eemlook

Een donkere rechthoek onderbreekt de weiden van boerderij De Riet in Leusden. Hier verbouwen Kees en Els Huijbregts zestig verschillende soorten biologische knoflook, keurig gerangschikt in strakke bedden, bedekt met worteldoek. Terwijl aan de oostkant de eerste sprietjes al opkomen, is Kees met een vrijwilliger aan de andere kant van de kavel de laatste tenen aan het poten. Het is half november. De hele winter blijven de planten in de volle grond; pas in juli zullen de knoflookbollen klaar zijn om geoogst te worden.
– door Daphne Balvers, december 2014

Acht jaar geleden richtte Kees het bedrijf Eemlook op. Maar zijn passie voor knoflook begon al veel eerder. Kees: “Ik verbouwde al heel lang knoflook in mijn tuin. En ik vond mijn eigen knoflook veel lekkerder dan die uit de winkel. Eind jaren negentig begon ik informatie te verzamelen. Door de komst van internet was dat een stuk makkelijker geworden. Op een Amerikaanse site las ik dat een groep wetenschappers naar het oorsprongsgebied in Centraal Azië was gereisd en zeshonderd verschillende knofloken had gevonden. Zeshonderd! Via via lukte het mij om verschillende soorten hierheen te halen.” Vanaf dat moment begon Kees’ hobby uit de hand te lopen.

eemlook

Zandgrond

“Bij een bevriende boer op de Hogeweg kon ik honderd vierkante meter grond krijgen om de zestig verschillende soorten knoflook die ik inmiddels had, te verbouwen”, vertelt Kees. “In die tijd kreeg ik te horen dat mijn baan ophield. Ik kreeg een royale gouden handdruk mee en besloot daarmee mijn knoflookkwekerij verder uit te bouwen. In Terschuur vond ik bij de oude mevrouw Bergsma een groter stuk land, dat ook nog eens biologisch was. Maar de kleigrond maakte het werk zwaar, vooral voor mijn rug. Als je alles met de hand doet, zoals wij, is zandgrond veel fijner. Daarom zijn wij uiteindelijk hier beland, bij Jan en Cobie de Kruijff, waar wij meerouleren achter de aardappelen
aan.”

Geen gif

“We hebben het aantal soorten dat wij verbouwen teruggebracht van tweehonderd naar zestig. Sec voor consumptie zou tien soorten al voldoende zijn. Maar met name hobbytuinders vinden al die verschillende soorten superinteressant”, zegt Kees. Vanaf het begin was het voor Kees
duidelijk dat hij biologisch wilde telen: “Ik wil geen gif eten.” De grootste uitdagingen zijn onkruidbestrijding en vooral aantasting door schimmel. “Het worteldoek dat wij nu gebruiken werkt niet alleen goed tegen temperatuurschommelingen, maar houdt ook het onkruid tegen”, aldus Kees. “Het weer hebben we echter niet in de hand. Een vochtige zomer betekent meer kans op schimmel. Door goede bemesting, zeewier en kiezel proberen wij de grond zo vitaal mogelijk te maken. Het idee is dat gezonde grond gezonde gewassen oplevert.”

Gevoelig gewas

De knoflookbollen worden door Kees en zijn vrijwilligers met de hand geoogst, een arbeidsintensief karwei. Kees ziet er streng op toe dat de knoflook met aandacht en respect wordt behandeld. “Het is een gevoelig gewas”, zegt Kees. Vol verontwaardiging vertelt hij over een vrijwilliger die hij erop betrapte een knoflookbol tegen zijn klomp uit te kloppen. “Hoe zou jij het vinden om ondersteboven
met je kop tegen een klomp te worden geramd?” Nee, bij Eemlook wordt met liefde gewerkt. Daar zorgt Els wel voor. Zij is verantwoordelijk voor het keuren en selecteren van de knoflook. Alleen de ‘blije knoflook’ wordt verkocht of gebruikt voor de volgende teelt.

Rechtstreekse verkoop

Via een webwinkel verkoopt Eemlook aan hobbytuinders uit het hele land, maar de knoflook voor consumptie is uitsluitend hier in de regio te koop. Kees en Els verkopen hun waar bij voorkeur rechtstreeks aan de consument, bijvoorbeeld via het voedselcollectief, de boerderijwinkel van De Riet en op streekmarkten. Kees: “Er is veel onwetendheid. Door zelf op de markt te staan kunnen wij uitleg geven over de verschillende knofloken en hun verschillende smaken.” Els: “Kennelijk proeven de meeste mensen het toch, want wij zien onze klanten vaak terug.”

Kees en Els zijn zelf ook lid van het Voedselkollektief Amersfoort.