Boer op bouwgrond

Wytze Nauta is van huis uit boer, maar al 25 jaar stadsbewoner. Twee jaar geleden richtte hij EEMSTAD boerderij op. Na jarenlang andere boeren te hebben geadviseerd, wilde hij ook zelf weer eens actief boeren. Hij mocht van de gemeente een paar braakliggende bouwkavels in Vathorst ontginnen en voor een periode van drie jaar gebruiken als landbouwgrond. – Door Daphne Balvers

stadsboerderij eenstad

“Ik begon met tien hectare grond, maar dat was veel te veel”, zegt Wytze. “Ik heb mij nu toegelegd op twee stukken grond, samen twee hectare, waar ik aardappelen en pompoenen op verbouw. Een stuk ligt hoog, het andere juist laag. Op dat laaggelegen land heb ik, als experiment, dit najaar spelt en rogge gezaaid. De kauwtjes hadden het spelt snel opgegeten – fascinerend dat die beesten zo kieskeurig zijn; de rogge hebben ze laten zitten – en nu is het land met spelt totaal verzopen. Dat wordt roggebrood eten dus, Amersfoort, sorry.”

Uitdagingen

Een mislukte oogst is slechts één van de vele uitdagingen waar een stadsboer mee te maken heeft. Wytze: “De afzet is het grootste probleem. Ik lever aan het voedselcollectief, en daarnaast aan een paar winkels, restaurants en particulieren. Maar dat zijn kleine bestellingen, en ik heb weinig opslagcapaciteit. Ik was ook betrokken bij de plannen om een markthal te starten bij de Nieuwe Stad. Maar dat project is wat log geworden.” Wytze heeft zijn hoop nu gericht op de coöperatie Boerenhart, een distributiekanaal voor boeren uit de Gelderse Vallei, dat vorig jaar april is opgericht.

Het politieke spel

Wytze is een echte doener. Als hij een goed idee heeft, gaat hij het ook uitvoeren. Zo was hij een van de aanjagers van de Smaak van de Streekmarkt en is hij samen met Edgar van Groningen, van 033GROEN, het project Maaien met Meerwaarde gestart. Een paar velden in park Schothorst, die eerst werden begraasd door schapen, worden nu eerst een keer gemaaid. Het hooi wordt gebruikt als veevoer. “Groenbeheerders van de gemeente hebben een compleet andere denkwijze dan boeren. Het zijn twee verschillende werelden”, zegt Wytze. “Ze gaan maaien als het regent! En de gemeente wil altijd de regie houden.” Wytze heeft geen geduld voor het politieke spel. Maar als stadsboer zonder eigen land en als initiator van verschillende projecten en evenementen kan hij niet om de ambtenarij heen. Hij ziet wel nieuwe kansen nu Amersfoort financieel onder druk staat. “De gemeente moet bezuinigen, ook op het groenbeheer. Met een meer landbouwkundige aanpak kan dat veel goedkoper”, denkt Wytze. “Gemeente, grijp deze kans.”

Aardappelvariëteiten

Aan ons voedselcollectief levert EEMSTAD boerderij pompoenen, aardappelen en eieren van dubbeldoelkippen. Wytze werkt biologisch en met respect voor de natuur en de dieren. Maar de smaak staat altijd voorop. “Leuk als een aardappelsoort resistent is tegen phytophtora (de beruchte aardappelziekte, red.), maar als hij nergens naar smaakt hoef ik hem niet”, aldus Wytze, die zelf als consument ook een groot liefhebber is van aardappelen. “Mijn aardappelen krijgen niet veel mest, ze groeien langzaam en de opbrengst is veel lager dan bijvoorbeeld van de aardappelboeren in de Flevopolder. Er zitten ook veel kleine exemplaren tussen. Die verkoop ik als ‘klein maar fijn’. Ik vind het leuk om verschillende soorten te telen: Ditta, Agria, Santé, Raja, en komend jaar ook Laura. Dat is net als de Raja een rode aardappel, maar minder kwetsbaar. Restaurants vinden die variëteit ook interessant.”

Hogere eisen

Wytze verkoopt zijn producten graag persoonlijk aan zijn klanten, bijvoorbeeld op de streekmarkt. Daar kan hij in gesprek gaan met de consumenten. Hij merkt dat een groeiend aantal mensen goed op de hoogte is van de nieuwste ontwikkelingen in de biologische landbouw en hogere eisen stelt aan herkomst en productiemethoden. Zo heeft hij, ook bij ons voedselcollectief, de vraag naar eieren van dubbeldoelkippen zien stijgen. Er is meer aandacht voor dierenleed, en interesse in het vlees van stieren en bokjes. Wytzes core business, het adviseren van biologische boeren en het fokken van voor de biologische sector geschikte koeien- en kippenrassen, loopt steeds beter. Hij is een van de weinigen in de wereld die daaraan werkt. De EEMSTAD boerderij is voor Wytze vooral een hobby, maar wel een waarin hij zijn passie voor het boerenbestaan kan uitleven.

Meer weten? Kijk dan eens op www.biologischefokkerij.nl. Daar lees je bijvoorbeeld hoe je een bio-stier kunt adopteren.

stadsboerderij eenstad